Hoe verkoop jij je advies?

De instructie hierboven zag ik een tijdje geleden op de deur van een stationskiosk. Korter en krachtiger had ik de beïnvloedingsprincipes niet kunnen samenvatten 😂

Als je iemand wilt beïnvloeden of adviseren heb je grofweg twee mogelijkheden:

Trekken: Je begint bij de mening van de ander en sluit aan bij zijn gevoelen en behoeften. Je investeert pro-actief in de relatie om de situatie vervolgens te beïnvloeden in de door jou gewenste richting.

Duwen: Je gaat uit van jouw eigen motieven en belangen. Dit is een hardere, meer competitieve stijl, waarbij je vooral je eigen punt wilt maken en/of gericht bent op het behalen van concrete resultaten.

Helaas bieden beide invloedstijlen je nog steeds geen enkele garantie op succes. In de praktijk blijft het een kwestie van bewust schakelen als je merkt dat de door jouw gekozen beinvloedingsstrategie niet werkt.

Om effectief te kunnen adviseren geldt doorgaans het principe: “Eerst begrijpen, dan begrepen worden”. Toch wil dit zeker niet zeggen dat begrip tonen voor de ander betekent dat je altijd je zin zult krijgen of daarna alsnog even jouw gelijk kunt halen.

In alle gevallen blijft het zoeken naar de juiste balans tussen taak- en relatiegerichtheid, ruimte geven en nemen in (klant)relaties, waarbij het devies luidt: “Verander wat je niet kunt accepteren en accepteer wat je niet kunt veranderen.”

Tenslotte is er morgen hopelijk weer een dag 😅

Praat jij liever met- of over je collega’s?

Gisteren gaf ik voor het eerst in lange tijd weer eens een ‘live’-training in #feedback geven en ontvangen. Het lijkt zo simpel, toch blijkt de praktijk vaak een stuk weerbarstiger. We vinden het vaak lastig om mensen direct aan te spreken op dingen die ons dwarszitten. Omdat we de ander niet willen kwetsen bijvoorbeeld, of de relatie goed willen houden. Praat jij liever met- of over je collega’s?

Als je een probleem met iemand hebt kan het best fijn zijn om dat eerst met een andere collega te bespreken: Herkent die collega het probleem of ben jij de enige die er last van heeft? Zo kan #roddelen een manier worden om als collega’s onder elkaar norm overschrijdend gedrag aan de kaak te stellen. Onder de noemer ‘vind jij dat nou ook?’ zoeken we bevestiging bij anderen. Bijkomend voordeel is dat het de band verstevigt met de personen met wie je roddelt.

Open #communicatie kan zo gaandeweg verworden tot een schijnharmonie waarbij binnen organisaties vaker over- dan met elkaar gepraat wordt. Kwaadsprekerij en (het risico van mogelijke) uitsluiting doen een ernstige aanslag op het gevoel van veiligheid in het contact, waarbij vertrouwen langzaam plaats maakt voor onkwetsbaarheid.

“Vicieuze cirkels beschermen zichzelf”, aldus Arend Ardon in zijn boek ‘Doorbreek de cirkel’. Klagen over anderen geeft soms even verlichting, maar uiteindelijk lost het niets op. Veelvuldig geroddel kan de werksfeer en onderlinge samenwerking zelfs behoorlijk verzieken.

Met roddelen houden we #ongewenste#patronen in stand. Het is vaak een manier om ons eigen falen of onzekerheid te verdoezelen. Veel fijner en effectiever is het om je eigen falen, onze narigheid en onzekerheid eerlijk met elkaar te kunnen delen.

Stopzetten van het muizenrad vraagt om elkaar bewust te maken van effectief of minder effectief communicatie- of samenwerkingsgedrag: hoe houden we elkaar in de klem en hoe kan het anders?

Durf het onbespreekbare bespreekbaar te maken. Als je ergens last van hebt, heb je altijd recht van spreken. Hierbij gelden dezelfde regels als bij het geven en ontvangen van feedback. Spreek vanuit jezelf, beschrijf het concrete gedrag en laat weten wat het met je doet.

Zo kan feedback voor jezelf en de ander van belang zijn om van elkaar te kunnen #leren en samen te #groeien en #ontwikkelen. Interpreteer kritiek niet onmiddellijk als een aanval op jou als persoon. Schiet niet in de verdediging, maar vraag door naar wat de ander precies bedoelt en probeer de feedback te begrijpen.

Voor #kwetsbaarheid geldt bij uitstek dat het delen daarvan leidt tot #verbinding met elkaar. Als we daarnaast leren om onze waardering wat vaker uit te spreken als zaken goed gaan, investeren we samen in een goede werkrelatie en creëren we met elkaar een prettige werksfeer en veilige werkomgeving.

Wil jij ook graag samen met je collega’s werken aan een open aanspreekcultuur? Bel me dan gerust op 0680157159

Als ‘praktische tips & trics’ niet meer werken

“Ik wil graag concrete handvatten hoe ik anderen kan meekrijgen in mijn ideeën, maar….

…ik houd niet van trucjes of poppenkast
…ik ben wel klaar met oeverloze discussies
…ik irriteer me als iemand niet wil luisteren
…ik sta liever niet teveel op mijn strepen
…ik heb een hekel aan politieke spelletjes
…ik luister niet meer naar ‘onzinverhalen’
…ik word toch niet serieus genomen
…ik vind het lastig om stelling in te nemen
…ik heb geen zin in aanstellerij of zweverig gedoe
…ik wil wel mezelf kunnen blijven.”

Zomaar wat quotes uit intakes en terugkerende thema’s in mijn trainingen Leidinggeven zonder Macht, Effectief Communiceren, Persoonlijk Leiderschap, Strategisch Beïnvloeden en Adviseren in het Krachtenveld.

Authentiek beïnvloeden houdt in de praktijk zoveel meer in dan anderen overtuigen van jouw eigen gelijk. Soms snap je iets pas als je het zelf hebt ervaren. Kennis is prachtig, maar de kunst is om ondertussen het gevoel voor je omgeving niet te verliezen.

Als je aandacht hebt voor wat er is, kun je gevoelens en gedachten opmerken en voor jóu laten werken, in plaats van andersom. Wanneer je met je meest innerlijke drijfveren in contact komt, wordt een persoonlijke en emotionele kracht werkzaam die maakt dat je verder kunt komen.

Door te beïnvloeden vanuit persoonlijke kracht kun je anderen bewegen tot verandering in opvattingen en gedrag in een door jou gewenste richting, zonder gebruik te maken van formele macht en met respect voor- en vertrouwen in de ander.

Verbinding vanuit vrijheid maakt de kans het grootst dat de ander wil bijdragen aan het vervullen van jouw ambities. Als je weet wat je wilt en nodig hebt om je doelen te bereiken, kun je verantwoordelijkheid nemen voor jouw eigen behoeften.

Om triggers te vermijden of ingesleten patronen te doorbreken, is het belangrijk om ook de signalen van je lichaam serieus te nemen. Als je de emoties die je voelt beter leert herkennen kun je ze onder controle krijgen voordat zij jou gaan beheersen.

Het vraagt soms moed om jezelf te zijn en blijven in een dynamische en complexe werkomgeving. Door bewust te schakelen tussen de kracht van het denken, voelen, doen en geloven vergaren we gaandeweg samen de kennis, wijsheid en vaardigheden om onze innerlijke krachten binnen ons team en werk op een juiste manier in te zetten.

Je kunt verbinding maken met een groter geheel, niet door te denken, maar door (in) te voelen en als leidinggevende en collega’s samen oog en oor te hebben voor wat mensen in teams en organisaties beweegt, verbindt en versterkt.

Wil je meer weten? Maak in dit filmpje alvast kennis met de vier beinvloedingsstijlen en ontdek in 3 minuten welke kracht er schuil gaat achter “De vijfde stijl”:

Wil je hier een keer samen over door praten? Bel me dan gerust op 0680157159.


#andersdenkenvoelendoen #menselijkmaatwerk #authentiek #beïnvloeden #macht #onmacht #invloed #leiderschap #leidinggeven #krachtenvelden #systemisch #wijzer

Ben jij klaar voor Hybride Werken? Creëer jouw ideale werksituatie na Corona

Nu de kantoren langzaam maar zeker weer open gaan, introduceren veel organisaties een nieuwe vorm van flexibel werken. Hybride werken als welkome bijvangst van de Coronacrisis met als doel om werk en privé beter te kunnen combineren. “Vrijheid en verantwoordelijkheid leiden tot meer ondernemerschap en duurzame resultaten”, is doorgaans de leidende gedachte. In theorie klinkt dat mooi, maar de praktijk is soms weerbarstiger. Ben jij klaar voor hybride werken? Hoe ziet jouw ideale werksituatie eruit na Corona?

Hybride werken houdt in de praktijk zoveel meer in dan wisselende kantoortijden en het anders inrichten van je werkplek. Jouw individuele prestaties zijn vaak mede afhankelijk van de input van anderen. Hoe houd jij straks goed contact en verbinding met je collega’s én kun je elkaar tijdig aanspreken op (on)gewenst gedrag en gemaakte afspraken?

De huidige maatschappelijke en technologische ontwikkelingen bieden volop kansen om in de toekomst tot nieuwe bevlogen vormen van samenwerken te komen. De uitdaging voor teams en organisaties wordt om de voordelen de komende tijd ook daadwerkelijk te benutten. Dit vraagt om menselijk maatwerk.

Gedrag en communicatie vormen de verbindende schakel tussen medewerkers, teams en organisatie.  Het aanleren van nieuwe werkgewoonten en gedragspatronen draait in de concrete werkpraktijk om #Kiezen, #Organiseren, #Beinvloeden:

  • Medewerkers kunnen voortaan zelf kiezen waar, wanneer en hoe zij willen werken, afhankelijk van hun geplande taken en persoonlijke voorkeuren.
  • Organisaties creëren een fysieke, mentale en virtuele omgeving die het voor managers en medewerkers mogelijk maakt om het werk samen efficiënter en plezieriger te organiseren.
  • Effectief samenwerken en beïnvloeden kan alleen als er binnen teams vertrouwen is en men gemeenschappelijk belang ziet en een aantal gezamenlijke cultuurwaarden deelt.

In ieder leerproces moet op enig moment de sprong van theorie naar praktijk worden gemaakt. De uitdaging voor medewerkers wordt om een goede balans te vinden tussen zich betrokken voelen en de eigen verantwoordelijkheid pakken. Dat vraagt om bewuste en krachtige keuzes van jou als individu, gebaseerd op wat jij écht belangrijk vindt. De uitdaging voor leidinggevenden wordt om zijn stijl van leidinggeven in de nieuwe werksituatie af te stemmen op de taakvolwassenheid van zijn medewerkers (en niet andersom…) en een goede balans te vinden tussen controle en vertrouwen.

Als trainer/coach en adviseur begeleid ik teams, medewerkers en leidinggevenden om helder voor ogen te krijgen wat ze willen bereiken, hoe én waarom. Niet door je voor te kauwen wat je moet doen, maar door jou uit te dagen om dat (als team) zelf te ontdekken:

Vanuit welke waarden leef en werk je? Wat vind jij echt belangrijk in jouw leven en werk? En waarom?

Hoe ziet jouw ideale werksituatie eruit? Wat heb je ervoor nodig en wat heb je ervoor over?

Wat betekent Hybride Werken voor jou? Hoe kan het jou helpen bij het creëren van een gezonde werk/privébalans?

Wat win je ermee? Hoe kan HW jouw kans op succes en werktevredenheid binnen je organisatie vergroten?

Meer weten of samen verder praten? Bel me dan gerust een keer op 0680157159

Beïnvloeden, manipuleren of intimideren? Drie manieren om relaties aan te gaan.

Authentiek beïnvloeden met oog voor relatie, hoe doe je dat?

“Oprecht begrip tonen en zelf met een voorstel komen, in plaats van tegen iemand in te blijven gaan”, was het korte en treffende antwoord van één van mijn deelnemers aan een assertiviteitstraining. Kernachtiger kunnen zelfs de Amerikaanse psychologen Karen Horney en Marshall Rosenberg het waarschijnlijk niet samenvatten. Toch blijkt dat in de praktijk niet altijd zo eenvoudig. Want wanneer gaat beïnvloeden over in manipuleren of intimideren?

‘Wees jezelf en pas je aan’

“We moeten allemaal wel eens iets doen waar we geen zin in hebben”, zei een leidinggevende een keer tegen mij. Daar valt natuurlijk geen speld tussen te krijgen. Toch voelde ik me door hem niet gehoord, waardoor mijn hakken meteen in het zand gingen. Kan het ook anders?

“Als je ergens last van hebt, heb je altijd recht van spreken”, vertrouwde weer een andere leidinggevende mij eens toe. Of zoals een vriendin ooit opmerkte toen ik haar weer eens probeerde te overtuigen van mijn eigen gelijk: “Het klopt wat je zegt, maar voor mij voelt het anders.” Tja, dan ben je al snel uitgepraat, dacht ik toen… Of toch niet?

“Weet je wat jij nog moet leren?”, vroeg een directeur aan mij toen ik rond mijn dertigste enorm liep te pushen om dingen gedaan te krijgen. “Nee”, zei ik geirriteerd terwijl ik dacht “maar dat ga jij me nu vast vertellen”. “Jij moet leren om een beetje meer geduld en vertrouwen te krijgen”, was zijn antwoord. Het heeft nog lang geduurd voordat ik echt wilde snappen wat hij bedoelde… Hoe had dit het begin kunnen worden van een vruchtbare dialoog?

Karen Horney (1855-1952) noemt drie manieren om relaties aan te gaan. Je kunt je naar mensen toe bewegen (compliance), tegen hen in gaan (vijandigheid) of je van hen afkeren (terugtrekking). Vooral de twee uiterste stijlen van gedrag zijn vaak zichtbaar of voelbaar in de onderlinge communicatie: ‘Wees jezelf en pas je aan’.

De grens tussen authentieke beïnvloeding en manipulatie is in het interactiepatroon soms moeilijk te trekken. Beiden worden gebruikt om de ander tot actie aan te zetten of van een bepaald standpunt te overtuigen. Hoe houd jij ‘het juiste midden’ tussen zorgdragen voor jouw eigen belangen en investeren in de relatie met de ander?

Gebrek aan wederkerigheid in relaties

Mensen die intimideren of manipuleren laten je problemen oplossen die ze ook zelf zouden kunnen oplossen. Ze proberen je een schuldgevoel aan te praten als ze iets niet krijgen wat ze willen. Als je hier aan toegeeft, zul je merken dat ze je niet alleen niet bedanken, maar ze uiteindelijk alleen maar meer en meer zullen willen. Ze zijn continu gefocust op zichzelf en het woord ‘wederkerigheid’ lijkt niet in hun woordenboek voor te komen.

Intimatie is iemands gedrag beïnvloeden door hem onder druk te zetten of angst aan te jagen door te dreigen met negatieve gevolgen. Het controlerende aspect waarmee verbale intimidatie soms gepaard gaat kan erg subtiel zijn waardoor het haast niet merkbaar is. Je kunt de tekenen leren herkennen zodat je voorkomt dat je er het slachtoffer van wordt.

Onder druk zetten: ‘Je moet deze opdracht nu uitvoeren anders komen er grote problemen.’

Kwaad worden, bang maken: ‘Dit valt me heel erg van je tegen hoor, je hoort hier nog van.’

Emotionele chantage:Als jij je echt collegiaal opstelde dan zou je het wel doen.’

Proberen je over te halen: ‘Ach doe niet zo moeilijk, het valt toch wel mee met die werkdruk?’

Voor welk appèl ben jij gevoelig?

Ook een niet-assertieve communicatiestijl is slechts een destructieve manier om je behoeften te vervullen. Het is gedrag dat je afhankelijk houdt van de reactie van de ander, en het blokkeert open contact. Toch komt deze stijl van communiceren in het dagelijks leven veel meer voor dan assertieve of ‘volwassen’ communicatie waarbij je zonder oordeel uitspreekt wat iets met jóu doet. Er is sprake van manipulatie als iemand op een indirecte manier probeert jouw gedrag of daden te beïnvloeden. Voor welk emotionele appèl ben jij gevoelig?:

Op je schuldgevoel werken:Wat zal de klant wel niet van ons denken?’

Vleien:Als jij het doet wordt het echt veel beter.’

Smeken:Wil je het alsjeblieft voor deze ene keer doen, please?’

Medelijden opwekken: ‘Kun je mij echt niet helpen, ik wil vanavond ook op tijd thuis zijn.’

Waar krijg jij jeuk van?

Manipulatie is het opleggen van jouw eigen belang, zonder rekening te houden met het belang van de ander. De impliciete boodschap kan ook verstopt zijn onder gevoelens van loyaliteit, liefde of gewoonte. Ons beoordelingsvermogen wordt vertroebeld door onze emoties, waardoor het moeilijk is om de realiteit achter een verborgen agenda of geheime motieven in bepaald gedrag te herkennen. Waar krijg jij jeuk van?

Doen alsof ze het beste met je voor hebben:Het is ook in jouw voordeel om dit te doen hoor.’

Je ongunstig vergelijken met een ander: ‘Sara heeft het ook gedaan, waarom doe jij het nou niet?’

Omkopen: ‘Als je het wel doet dan regel ik een extra vrije dag voor je.’

Oordelen, dwingen, verantwoordelijkheid ontkennen en denken dat je iets kunt verdienen zijn subtiele uitingen van geweld in taal. Mensen reageren hierop met verdedigen, aanvallen of afstand nemen. Het is gedrag dat ten koste gaat van vrijheid en veiligheid in het contact en daarmee ten koste van verbinding en samenwerking.

Hoe houd je ‘het juiste midden’?

In vrijwel alle relaties die we aangaan in ons leven geldt dat een faire balans in geven en nemen belangrijk is. Wat je geeft, moet je ook ongeveer weer terug krijgen om een relatie gezond te houden. Niet direct en niet in dezelfde vorm, maar zo ongeveer over de hele linie moet er een evenwicht zijn in de uitwisseling. In de antropologie wordt dit wederkerigheid genoemd. Zonder deze uitwisseling stagneert de interactie.

“Conflicten ontstaan door verschillen in (coping)strategieën die we kiezen om een behoefte te vervullen, niet door een verschil in behoeften”, aldus Marshall Rosenberg, ontwerper van het model voor geweldloze communicatie. Als iemand gelooft dat jij de oorzaak bent van zijn onvervulde behoefte probeert hij of zij je verantwoordelijk te maken voor iets waar jij niet verantwoordelijk voor kunt zijn. Je zult deze verantwoordelijkheid misschien wel op je proberen te nemen: uit angst voor conflict of schuldgevoel. Marshall Rosenberg noemt dit ‘Emotional slavery’.

In haar klassiek geworden “Onze innerlijke conflicten” schetst Karen Horney hoe problemen mede ontstaan door de ontkenning en verdringing van de innerlijke conflicten van de mens. Zo kan een kind vrij en evenwichtig opgroeien wanneer het zich veilig voelt, geborgen weet en als mens oprecht gezien, erkend en gewaardeerd wordt. Naarmate een kind vaker ten prooi valt aan nadelige invloeden, ontwikkelt het een diepe onzekerheid die kan uitgroeien tot basale angst: het gevoel hulpeloos en alleen te zijn in een wereld die als potentieel vijandig wordt ervaren.

Beïnvloeden vanuit persoonlijke kracht vraagt om een helder bewustzijn, ongehinderd door negatieve gedachten. Hiervoor hoeven we het niet ver te zoeken. De kern ervan dragen we in onszelf. Eckhart Tolle: “Het begint met stil-zijn en je focussen op dat ene moment waar toekomst en verleden ons niet afhouden van wie we werkelijk zijn.”

Vertrouwen in jezelf en de ander

Authentiek beïnvloeden begint met vertrouwen hebben in jezelf en de ander, gericht op het tegemoetkomen aan ieders behoeften. Verbinding vanuit vrijheid maakt de kans het grootst dat beide personen graag willen bijdragen aan het vervullen van de behoefte van de ander. Ken jezelf, je potentieel, stem af met je omgeving en haal eruit wat erin zit.

Door middel van gericht communiceren probeer je de ander te bewegen tot verandering in opvattingen en/of gedrag in een door jou gewenste richting. Spreek helder en duidelijk uit wat jij graag wilt (bereiken) of nodig hebt om met de ander mee te gaan, zonder gebruik te maken van formele macht en met respect, oprechte aandacht, interesse en begrip voor de reactie van de ander.

Naarmate we bewuster en effectiever leren schakelen tussen Voelen (gewaarwording), Denken (bewustwording) en Doen (gedrag en communicatie) beschikken we als mens over oneindig veel keuzemogelijkheden om invloed uit te oefenen op de kwaliteit van ons leven, werk en relaties. Zo kunnen we onze kleurrijke talenten verder ontwikkelen én tegelijkertijd onze veelkleurige relaties met anderen versterken.

Wil jij ook leren beïnvloeden vanuit jouw persoonlijke kracht? Bel me dan gerust een keer op 0680157159

Geraadpleegde en geciteerde bronnen:

Tien Beinvloedingsvaardigheden, Jan Bijker, maart 2013

Onze innerlijke conflicten, Karen Horney, November 1999

https://verkenjegeest.com/manipulatie-is-geen-liefde/

Ebook Hartige Taal, Geweldloze communicatie in een notendop, Yvonne Jeucken 2018

Systemisch wijzer, Wat je altijd al voelde, maar niet eerder wist, Leanne Steeghs en Siets Bakker, september 2015

Deep Democracy, De wijsheid van de minderheid, Jitske Kramer, november 2019

Een virtuele training? Da’s toch helemaal niks voor jou?

Gaat jouw klassikale training niet door? 🤔 En voel je niks voor de online variant? 😓 Kijk dan even naar dit filmpje.
Twijfel je nog aan de effectiviteit van een virtuele training? Lees dan hieronder enkele reacties van mijn deelnemers waaruit blijkt dat online leren en reflecteren in coronatijd óók heel leuk, leerzaam en inspirerend kan zijn:
“Tof, leerzaam en afwisselend! Een trainingsdag vol discussies en veel ruimte voor vragen. Dat vond ik juist erg fijn.”
“Het was een goede en leerzame training met een fijne combinatie van theorie en praktijk door elkaar en die werd gegeven door een zeer bekwame trainer. Het feit dat de training online was, bleek helemaal geen probleem te zijn.”
“Zeer waardevolle training, met een deskundige en betrokken trainer.”
“Interactieve training. Door diversiteit van deelnemers zijn ook veel onderdelen van feedback aan bod geweest. De trainer was scherp en gericht op praktijk. Daarnaast vond ik de set up van de training modern. Zeer fijne training.”
“Het blijft top om samen met collega’s aan een bepaalde opdracht of vraagstuk te werken. Ik was bang dat dit online een stuk lastiger ging worden, maar met de ‘Breakoutrooms’ ging dat prima.”
Ondanks dat het online was, zeer prettige training met een klein groepje. De manier van les geven heb ik als zeer prettig ervaren. Ik vond Olchert een fijne trainer. Hij had voor iedereen aandacht en betrok iedereen goed bij de cursus. De 2 halve dagen vlogen voorbij.
“Ik heb het idee dat ik qua feitelijke kennis net zoveel leer als op een fysieke dag, dus er gaat geen informatie verloren!”
“Heel concrete invulling van de training gebaseerd op actuele cases. Daardoor komt het dichtbij en blijft e.e.a. beter ‘plakken’.”
“Ik vind dat ik veel meer heb ‘meegenomen’ dan tijdens een gemiddelde training. De training was open, to the point, met oog voor detail en persoonlijke diepgang. Jammer dat het alweer voorbij is!”

“Ik was vooraf best sceptisch, maar moet zeggen dat Olchert er met zijn onverminderde enthousiasme een nuttige sessie van heeft gemaakt en ook online weet te boeien en de juiste snaar weet te raken.”

“Een zeer ervaren trainer die nieuwe inzichten geeft, enthousiasmeert en iedereen bij de lessen betrekt:  vriendelijk, scherp, enthousiast, betrokken. Een leerzame training!”
“Zeer goede trainer met oog voor de te behandelen stof met gelegenheid tot voldoende eigen (praktijk)inbreng. Bewaakt ieders betrokkenheid goed.”

“Overkoepelend een positieve en energieke dag!”

Van wie is dit aapje? Manipulatief gedrag herkennen en ‘emotionele slavernij’ voorkomen

 

Als je gevoelig bent voor de waardering of goedkeuring van anderen kan er makkelijk misbruik van je gemaakt worden, omdat men weet dat je toch geen ‘nee’ kunt zeggen. Zo kan je regelmatig opgezadeld worden met het werk of de problemen van een ander. Hoe voorkom je dat de ‘aapjes’ in de organisatie jou de baas worden?

Minder vrijheid, meer te doen

Steeds meer mensen kampen met burn-outklachten. Uit recent TNO onderzoek blijkt dat ongeveer een kwart van het totaal aantal verzuimdagen verband houdt met psychische klachten, overspannenheid of burn-out. Volgens TNO zijn er twee belangrijke oorzaken zijn die de werkstress en -druk verhogen:

1. Mensen ervaren minder vrijheid als ze aan het werk zijn

2. Er wordt steeds meer van ze gevraagd.

Veel moeten en weinig zelf kunnen bepalen blijkt dus niet zo’n gunstige combinatie. Werknemers zeggen in het TNO-onderzoek verlaging van de werkdruk als oplossing te zien voor hun burn-outklachten. Toch blijkt dat in de praktijk vaak een stuk makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe voorkom je een cultuur van ‘emotionele slavernij’?

Van brandjes blussen naar opgebrand raken

Mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef zijn van onschatbare waarde voor de organisatie en mensen in hun omgeving vanwege hun inzet, loyaliteit en betrouwbaarheid. Enerzijds omdat ze overal brandjes blussen en anderzijds omdat ze de sfeer positief weet te beïnvloeden. De keerzijde is dat je zo teveel hooi op je vork kunt nemen, zowel op je werk als privé.

Naarmate je langer in een situatie zit waarin je hard moeten werken, zonder het gevoel te hebben dat je daar iets over te zeggen hebt, is de kans groter dat je klachten ontwikkelt. Het onderdrukken van je gevoel kan een destructief effect hebben, vooral op jouw eigen welzijn. Wat kan er gebeuren als je emoties niet uit?

  • je schikt je in een oneerlijke situatie
  • je voelt je niet de baas over je eigen leven
  • je voelt je onrechtvaardig behandeld
  • je offert jezelf op, in naam van de lieve vrede
  • je voelt je machteloos
  • je voelt je een slachtoffer
  • je hebt periodes dat je je depressief voelt
  • je hebt regelmatig last van hoofdpijn, nekpijn, rugpijn, slapeloosheid…

Als je de neiging hebt om je voor alles en iedereen verantwoordelijk te voelen, is de kans groot dat ook je gezin hieronder gaat lijden. Je laat anderen over je heen lopen vanuit de gedachte:

·        “Ik hou ze te vriend”

·        “Ik ga ze uit de weg”

·        “Ik geef ze wat ze willen”

·        “Ik spreek me niet uit”

·        “Ik red me wel”

Ook al kies je ervoor om je irritatie en boosheid te onderdrukken, dan zal het toch een uitweg vinden, want de energie is te sterk. Het zal zich dan kenbaar maken in de vorm van bijvoorbeeld vermoeidheid, onrust, stress of depressieve gevoelens. Dit kan je fysiek en emotioneel opbreken en uiteindelijk leiden tot een burn-out.

Voor welk appèl ben jij gevoelig?

Wanneer je jezelf niet uitspreekt in situaties waarin je voor jezelf zou moeten opkomen, loop je het risico dat anderen steeds meer gaan bepalen wat ‘goed’ voor je is . Als er iemand wordt gevraagd voor een vervelende klus houdt iedereen zijn mond, omdat men weet dat jij uiteindelijk toch wel je hand opsteekt. Wanneer je mensen teleurstelt voel je je al snel schuldig en denk je dat je geen goed mens bent.

Er is sprake van manipulatie als iemand op een indirecte manier probeert jouw gedrag of daden te beïnvloeden. Het controlerende aspect waarmee manipulatie vaak gepaard gaat kan erg subtiel zijn waardoor het haast niet merkbaar is. Het kan ook verstopt zijn onder gevoelens van loyaliteit, liefde of gewoonte. Ons beoordelingsvermogen wordt vertroebeld door onze emoties, waardoor het moeilijk is om de realiteit achter een verborgen agenda of geheime motieven in bepaald gedrag te herkennen. Je kunt de tekenen leren herkennen zodat je voorkomt dat je er het slachtoffer van wordt. Voor welk appèl ben jij gevoelig?

Smeken: ‘Wil je het alsjeblieft voor deze ene keer doen, please?’

Vleien: ‘Als jij het doet wordt het echt veel beter.’

Doen alsof ze het beste met je voor hebben: ‘Het is ook in jouw voordeel om dit te doen hoor.’

Emotionele chantage: ‘Als jij je echt collegiaal opstelde dan zou je het wel doen.’

Op je schuldgevoel werken: ‘Wat zal de klant wel niet van ons denken?’

Medelijden opwekken: ‘Kun je mij echt niet helpen, ik wil vanavond ook op tijd thuis zijn.’

Je ongunstig vergelijken met een ander: ‘Sara heeft het ook gedaan, waarom doe jij het nou niet?’

Afschuiven: ‘Daarvoor moet je echt niet bij mij zijn, hoor, probeer het eens bij…’

Proberen je over te halen: ‘Ach doe niet zo moeilijk, het valt toch wel mee met die werkdruk?’

Omkopen: ‘Als je het wel doet dan regel ik een extra vrije dag voor je.’

Onder druk zetten: ‘Je moet deze opdracht nu uitvoeren anders komen er grote problemen.’

Kwaad worden, bang maken: ‘Dit valt me heel erg van je tegen hoor, je hoort hier nog van.’

Emotionele Slavernij

Mensen die manipuleren laten je problemen oplossen die ze ook zelf zouden kunnen oplossen. Ze zijn continu gefocust op zichzelf en het woord ‘wederkerigheid’ lijkt niet in hun woordenboek voor te komen. Ze proberen je een schuldgevoel aan te praten als ze iets niet krijgen wat ze willen. Als je hier aan toegeeft, zul je merken dat ze je niet alleen niet bedanken, maar ze uiteindelijk alleen maar meer en meer zullen willen. Toegeven aan zo’n verzoek tot het punt waarop je iemands marionet wordt, kan een hoop emotionele onrust creëren. Hoe voorkom je dat jij het slachtoffer wordt van manipulatie? 

De eerste stap is om een manipulatieve situatie te corrigeren is om je bewust te worden van het feit dat je gemanipuleerd wordt. Als iemand gelooft dat jij de oorzaak bent van zijn onvervulde behoefte probeert hij je verantwoordelijk te maken voor iets waar jij niet verantwoordelijk voor kunt zijn. Je zult deze verantwoordelijkheid misschien wel op je proberen te nemen: uit angst voor conflict of schuldgevoel. Marshall Rosenberg noemt dit emotional slavery. “Ik ben boos omdat jij….” “Ik ben verdrietig dus jij moet…”. Met die woorden proberen mensen het gedrag van de ander te beïnvloeden, bijvoorbeeld door iemand die ‘nee’ zegt de consequenties te laten voelen: “Als jij je echt collegiaal zou opstellen dan…” “Dat valt me van je tegen, hier hoor je nog van”. “Je moet deze opdracht nu uitvoeren, anders komen er grote problemen”.

Zonder bezieling geen kwaliteit.

Een niet-assertieve communicatiestijl is slechts een destructieve manier om je behoeften te vervullen. Het is gedrag dat je afhankelijk houdt van de reactie van de ander, en het blokkeert open contact. Toch komt deze stijl van communiceren in het dagelijks leven veel meer voor dan assertieve of ‘volwassen’ communicatie waarbij je zonder oordeel uitspreekt wat iets met jóu doet.

Zo kan boosheid heel constructief wanneer ze je kracht geeft om in beweging te komen. Het is vaak een teken van emotionele betrokkenheid en het kan je de energie geven voor jezelf op te komen, dat wat je dierbaar is te verdedigen, je grens aan te geven, een prestatie te leveren, je frustratie te uiten en zelf de regie weer in handen te nemen:

·        “Ik laat zien wie ik ben”

·        “Ik heb mezelf en anderen lief”

·        “Ik doe waarin ik geloof”

·        “Ik spreek me uit”

·        “Ik ben duidelijk in wat ik nodig heb”

Beïnvloeden vanuit persoonlijke kracht

Door te beïnvloeden vanuit jouw persoonlijke kracht maak je bewuste en krachtige keuzes in jouw leven en werk met respect en vertrouwen in de ander. Je kunt jouw eigen wens of behoefte duidelijk maken door de ander op een directe manier om hulp te vragen, in plaats van op indirecte wijze je zin door proberen te duwen. Assertief taalgebruik kenmerkt zich door:

*  Ik-taal

*  Willen i.p.v. moeten

*  Rechtstreeks

*  Concreet i.p.v. algemeen

*  Niet oordelend

*  Kort en bondig

*  Geen verklein-/twijfelwoordjes

Richt je aandacht op de zorg

Een manier om drogredenen of oneigenlijke argumenten te ontzenuwen is door “de aapjes in jouw team of organisatie een naam te geven en te adresseren door met elkaar op zoek te gaan naar de rechtmatige eigenaar”. Actief luisteren, kernachtig samenvatten en gericht doorvragen kan je helpen om weer grip te krijgen op de situatie en de werkelijke motieven boven water te krijgen: “Wat versta jij onder collegiaal opstellen? “Wat bedoel je met….? Kun je me toelichten wat de consequenties zijn als ik de opdracht niet meteen kan uitvoeren? Welke concrete problemen voorzie je? Wiens probleem is dat dan? En wat verwacht je daarin nu precies van mij?

Door je aandacht te richten op de onderliggende zorg en bezwaren laat je merken dat je iemand serieus neemt en toon je tevens je bereidheid om mee te denken over mogelijke oplossingen. Realiseer je daarbij ook dat je een verzoek mag weigeren! Dit kun je doen door tijdig en op een assertieve manier jouw eigen grenzen aan te geven:

  •  Zeg duidelijk: ‘nee’
  •  Praat vanuit ‘ik’
  •  Sta stil bij de teleurstelling van de ander
  •  Geef eventueel een argument en/of alternatief

Doordrammers

Als iemand door blijft praten als je weerstand biedt tegen zijn poging om jou te overtuigen, is dat een teken dat de ander er niet tegen kan dat hij geen invloed over je kan uitoefenen. Hoewel deze mensen vaak erg onzeker zijn, proberen ze zichzelf te presenteren als precies het tegenovergestelde, waarbij ze een egocentrische of dominante houding aannemen om deze angsten te verhullen. Oordelen, dwingen, verantwoordelijkheid ontkennen en denken dat je iets kunt verdienen zijn subtiele uitingen van geweld in taal. Mensen reageren hierop met verdedigen, aanvallen of afstand nemen. Het is gedrag dat ten koste gaat van vrijheid en veiligheid in het contact en daarmee ten koste van verbinding en samenwerking. Bij doordrammers geldt daarom het volgende devies:

1. Zeg: ‘Nee’ (+ argument en/of alternatief)

2. Herhaal jouw grens: ‘Nee’

3. Spreek je gevoel uit: ‘Ik vind het vervelend dat je door blijft gaan’

4. Verbreek het contact

Verbinding vanuit vrijheid en verantwoordelijkheid

Verbinding vanuit vrijheid maakt de kans het grootst dat beide personen graag willen bijdragen aan het vervullen van de behoefte van de ander. Een vruchtbare samenwerking valt of staat bij een gelijkwaardige werkrelatie. Naarmate je je meer bewust wordt van je eigen wensen en behoeften kan je zelfbewustzijn en autonomie groeien. Gaandeweg word je zo steeds minder afhankelijk van de waardering of goedkeuring van anderen. In plaats daarvan weet je anderen te bewegen tot verandering in opvattingen en/of gedrag in een door jou gewenste richting zónder gebruik te maken van formele macht. Dit draagt bij aan een gezond en veilig werkklimaat en leidt zonder enige twijfel tot meer werkplezier en betere resultaten.

 

Geraadpleegde bronnen:

https://nos.nl/artikel/2269872-steeds-meer-werknemers-kampen-met-burn-outklachten.html

https://verkenjegeest.com/manipulatie-is-geen-liefde/

Ebook Hartige Taal, Geweldloze communicatie in een notendop, Yvonne Jeucken 2018

ABC van 15 emoties, Marja Postema, november 2017