Mannen en ouderen dénken dat ze beter zijn in kaartlezen dan ze eigenlijk zijn, terwijl vrouwen zichzelf juist onderschatten. Zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden. Stereotypen en sociale patronen beïnvloeden sterk welk beeld we van onszelf hebben. En voor je het weet zit je zo samen in een machtsstrijd, waarbij onze automatische piloot het opeens volledig voor het zeggen heeft:
A “Ik zei toch dat we hier links af moesten!”
O “Oh, sorry hoor, maar dat kon ik niet zo snel zien…”
M “Let dan ook wat beter op!”
A “Als jij wat rustiger zou rijden had ik het echt wel gezien, hoor”
A “Ik had het je toch al gezegd”
M “Maar jij luistert ook nooit naar me”
M “Ja, ja, en jij weet het ook altijd beter!”
M “Schiet nou maar op, waar moeten we nou heen?”
O “Nou zeg, als je zo reageert kan ik helemaal niet meer nadenken”
A “Oké, kom maar op met die kaart, dan doe ik het zelf wel weer”
O “Ik moet hier ook altijd alles zelf doen”
A “Tja, als je nou gewoon eens wat eerder naar mij zou luisteren”
O “Ik kan ook helemaal niets goed doen”
M “Als we zo gaan beginnen dan stap ik uit en zoek je het verder zelf maar uit!”
Dacht je eindelijk even rust te hebben…en dan moet de échte vakantie nog beginnen.
Goed nieuws: mannen en vrouwen kunnen evengoed kaartlezen!
Mannen overschatten zichzelf, vrouwen kunnen het beter dan ze denken. We navigeren allemaal aan de hand van herkenningspunten, objecten die we onderweg zijn tegengekomen, zoals een auto of winkel. Daarbij zijn er twee verschillende navigatiestijlen: een egocentrische en een allocentrische. Wie de eerste hanteert let vooral op de omgeving vanuit een eigen gezichtspunt: ‘ik ging bij de boot linksaf’. Een allocentrische stijl betekent dat je onthoudt hoe de elementen uit de omgeving ten opzichte van elkaar staan: ‘de container stond ten noorden van de boot’. Een goede kaartlezer past beide stijlen toe, afhankelijk van waar de situatie om vraagt.
Wanneer schakel jij over op je automatische piloot?
In de praktijk blijken het dus vooral de stereotypen en sociale patronen in onze cultuur die sterk beïnvloeden welk beeld we van onszelf hebben. Dat begint vanaf de puberteit. Ook beginnen jongens hun eigen kunnen dan te overschatten. Waarschijnlijk omdat stereotypen vanaf die leeftijd het zelfbeeld beïnvloeden.
In de praktijk kan je elkaar veel onnodige ruzie en onenigheid besparen door je meer bewust te worden wanneer jij overschakelt op jouw automatische piloot. De machtsdriehoek geeft je informatie over wie je bent en waarom je doet wat je doet. Iedereen heeft aanleg voor een specifieke positie:
A = De Betweter (Denken)
Almacht is een positie die je kiest om jezelf groter te maken dan je in werkelijkheid bent. Jij hebt alles onder controle en weet het beter! Almacht plaatst je boven de emotie en de kritiek. Je straalt uit dat je alleen maar kwaliteiten hebt en wilt niets van je beperkingen weten.
O = De Klager (Voelen)
Onmacht is een positie die je kiest om jezelf kleiner te maken. Jij bent het slachtoffer en kunt er niks aan doen! Onmacht leidt vaak tot manipulatie, depressie en schuldgevoelens. Je bent voornamelijk met beperkingen bezig en ziet de kwaliteiten niet.
M = De Drammer (Doen)
Machtsstrijd is een positie die je kiest, omdat je niet klein wilt zijn. Je gaat een gevecht aan om de grootste te zijn. Machtsstrijd leidt vaak tot winnen of verliezen. Je voert een strijd om waardigheid. Je wilt resultaten zien en bent absoluut niet bezig met het verbeteren van de relatie.
Hoe voorkom je dat je samen blind gaat varen op de automatische piloot?
Gelukkig zijn er vele wegen die naar Rome leiden. Gevoelens van onmacht, kwetsbaarheid en het even niet meer weten maken een wezenlijk onderdeel uit van een groeiend bewustzijn. Door te accepteren dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen gedrag, voorkom je dat de automatische piloot het roer van je overneemt en handel je vanuit persoonlijke kracht.
Drie tips om samen uit de strijd te blijven:
1. Kom in actie komen en geef zelf aan wat je wél wilt en kunt
Neem initiatief, zoek het overleg, doe concrete voorstellen en kom samen tot een besluit.
2. Durf je kwetsbaar op te stellen en vraag tijdig om hulp
Spreek je gevoel uit, zeg wat je lastig vindt én geef aan wat je nodig hebt om jezelf weer te kunnen redden.
3. Bewaak je eigen grenzen en geef elkaar feedback
Toon betrokkenheid & voorbeeldgedrag, spreek elkaar aan op gemaakte afspraken en probeer conflicten gelijk op te lossen.
Fijne vakantie!