Teams en organisaties worden vaak vergeleken met een ijsberg. Omdat slechts 10% van de ijsberg boven water uitsteekt duiken teams bij oplopende frustraties en meningsverschillen al gauw onder water om daar in ‘de onderstroom’ van overtuigingen en emoties met z’n allen op zoek te gaan naar de oorzaak en oplossing voor de gerezen problemen. Door meer inzicht te krijgen in de onderliggende drijfveren, motieven en bezwaren hoopt men tegenstellingen te overbruggen en de onderlinge verhoudingen te verbeteren. Maar is dat eigenlijk altijd wel zo nodig, plezierig en effectief?
Teamontwikkeling start met helderheid bóven aan de top
Er is sprake van een team als mensen onderling van elkaar afhankelijk zijn voor het bereiken van resultaten. Een belangrijke reden waarom doelen niet gerealiseerd worden is dat medewerkers zich niet emotioneel verbonden voelen met de missie en strategische doelen van de organisatie. Soms geloven ze simpelweg niet dat zij daar vanuit hun eigen rol/positie invloed op kunnen uitoefenen. Zelfs als een team weet wat de strategische doelen zijn, wil dat nog niet zeggen dat alle teamleden ook weten wat zij zélf kunnen doen om de missie van de organisatie in hun eigen dagelijkse werkpraktijk waar te maken. Geen betrokkenheid, geen commitment.
Het teameffectiviteitsmodel helpt teams om helder voor ogen te krijgen wat ze samen willen bereiken, hoe én waarom. Het model bestaat uit vijf levels (zie illustratie hierboven). Een “teamprobleem” ligt meestal één level hoger dan het level waarop een probleem verschijnt. Slechte onderlinge verhoudingen zijn doorgaans eerder het gevolg van onduidelijkheid op vier boven liggende niveaus dan de oorzaak van ‘ruis’ en miscommunicatie binnen het team. Teamontwikkeling start daarom met helderheid bóven aan de top.
De kracht van zin- en betekenisvol werk
Hoe anders voelt je werk aan als je weet waar je het voor doet? Op basis van recent psychologisch onderzoek, inzichten uit de filosofie en de literatuur komt Emily Esfahani in haar boek ‘De kracht van betekenis’ tot vier pijlers om een zinvol leven en betekenisvol werk vorm te geven:
1. Ergens bij horen, of dat nu je familieleden, milieuactivisten of leden van een boekenclub zijn.
2. Een doel dat ons motiveert iets aan de wereld bij te dragen, hoe bescheiden die bijdrage ook is.
3. Een coherent verhaal over je leven kunnen vertellen, waardoor ervaringen samenhang en betekenis krijgen.
4. Transcendentie, gebeurtenissen waardoor je boven het alledaagse uitstijgt, bijvoorbeeld wanneer je naar mooie muziek luistert, naar de sterrenhemel kijkt of een mystieke ervaring hebt.
Wanneer je als team een berg wilt beklimmen, breng dan geen mensen bijeen om hun individuele kwaliteiten, drijfveren, valkuilen en allergieën te inventariseren en duik niet onder water om de stroom van gevoelens, gedachten en emoties in kaart te brengen, maar vind elkaar in het lonkende perspectief wanneer je samen de top hebt bereikt.
Om doelen te bereiken die je nog nooit bereikt hebt, zul je dingen moeten doen die je nooit eerder hebt gedaan. Mensen zijn van nature gemotiveerd, zolang zij het gevoel hebben dat zij een bijdrage leveren aan een (hoger) doel dat zij belangrijk vinden of waardevol achten. De energie en het enthousiasme zal stijgen naarmate mensen doelen als haalbaar, inspirerend en uitdagend zien.
No goals, no glory: Met jouw team in 5 stappen naar de top
Effectieve samenwerking start daarom met een heldere visie en collectieve ambitie. Zo kan voorkomen worden dat jouw teamleden samen ‘de mist in gaan’. Het gevoel dat men als team samen één geheel vormt wordt versterkt door teamleden actief te betrekken bij het formuleren van de verwachtingen en zij ruimte hebben om zelf te bepalen, hoe zij aan deze verwachtingen kunnen en willen voldoen. Zo klim je als team in 5 stappen samen naar de top:
Stap 1: Formuleer met je team een uitdagend toekomstbeeld, op basis van je collectieve ambitie.
Stap 2: Werk de collectieve ambitie uit tot meetbare resultaten.
Stap 3: Creëer duidelijkheid en overeenstemming over verwachtingen, taken, rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
Stap 4: Zorg voor heldere procedures en afspraken over samenwerking.
Stap 5: Werk aan het wederzijds vertrouwen door elkaar feedback te geven én te vragen op gewenst gedrag en prestaties.
Duik als team niet te snel in de onderstroom. Zonder een helder doel heeft overleg geen nut en afstemming geen zin. Vergader niet als er geen probleem of duidelijke aanleiding voor is. Als het overleg een doel heeft, kun je toetsen of de inbreng bijdrage iets te maken hebben met het gestelde doel. Houd bij onderling overleg en afstemming het gezelschap zo klein mogelijk. Dan kan niemand zich verschuilen in de massa en bovendien praat het prettiger. Ga niet zitten polderen, maar lok in de vergadering verschillende meningen uit. Dit kan de helderheid brengen die nodig is om daarna de juiste beslissing te nemen.
“Tegen de stroom ingaan is de enige manier om bij de bron te komen”
Strategische doelen zullen pas gerealiseerd worden als ieder teamlid weet wat hij of zij specifiek moet doen om dat doel te bereiken. Pas wanneer je als team weet welke bijdrage je kunt leveren aan het grote geheel, zullen jouw teamleden zich uitgenodigd voelen om samen nieuwe en betere wegen te bewandelen om met elkaar hun doel te bereiken. Zo zal gaandeweg het geloof en vertrouwen groeien dat je als team samen bergen kunt verzetten!
Wil je meer weten of samen nog even verder praten? Bel me dan gerust een keer op 0680157159 www.humancolours.nl